Yabancıların İkamet İzni

Ofisimiz, İkamet (oturma) izni alanında karşılaşılabilecek tüm sorunlarla ilgili danışmanlık, iş ve dava takibi süreçlerinde hizmet vermektedir. Bu hususta yaşadığınız bir ihtilaf veya destek almak istediğiniz bir husus varsa, bize iletişim kısmında bulunan numaralarımızdan veya Whatsapp hattımızdan ulaşarak danışmanlık hizmeti alabilir veya avukatlarımızla yüz yüze görüşmek için randevu oluşturabilirsiniz.
İkamet izni makalemizde, ikamet izninin nasıl alınabileceği, ikamet izninin çeşitleri, ikamet izni başvurusu yapılırken dikkat edilecek hususlar ve ikamet izninin şartları konularına değineceğiz. 
İkamet izni ile ilgili düzenlemeler, genel olarak 6458 Sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanununda yapılmıştır.

Türk vatandaşı olmayan bireyler çalışmak, eğitim hayatını ileri seviyelere taşımak, iş kurmak, hayatının geri kalan günlerini Türkiye topraklarında devam ettirmek, yenilikler keşfetmek, seyahat etmek ve daha birçok çeşitli amaçlarla Türkiye’de kalmak isteyebilmektedir. Yabancı uyruklu vatandaşların Türkiye’de ikamet edebilmesi için uyması ve yerine getirmesi gereken 6 farklı ikamet izni türü vardır.

1. Kısa dönem ikamet izni
2. Uzun dönem ikamet izni 
3. Aile İkamet İzni
4. Öğrenci ikamet izni 
5. İnsani ikamet izni
6. İnsan ticareti kurbanları için ikamet izni

Kısa dönem kalacak olan bireylerin ikamet izni süresi maksimum iki yıldır. Verilen bu süre değişkenlik sağlayabilmektedir. Bu sürenin tespiti yetkili makamlar tarafından yapılmaktadır. Türkiye’de çalışmayan ancak yatırım yapmak amacıyla ikamet eden yabancıların kısa dönem ikamet izin süresi beş yıl olacak şekilde de verilebilmektedir. Bu haktan yararlanabilecek olan kişiler, yatırımcının eşi ve ergin olmayan çocuğudur. 

Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu 31-33 arasındaki maddelerde yer alan düzenlemeler uyarınca; 

1. Bilimsel araştırmalar yapmak amacıyla gelecek olan bireyler, 
2. Türkiye’de taşınmaz malı bulunanlar,
3. Ticari bağlantıların bulunması veya iş kuracaklar, 
4. Hizmet içi eğitim programlarına katılacak olanlar,
5. Türkiye Cumhuriyetinin taraf olduğu anlaşmalar ya da öğrenci değişim programları çerçevesinde eğitim veya benzeri amaçlarla gelecekler,
6. Turizm amaçlı kalacaklar,
7. Kamu sağlığına tehdit olarak nitelendirilen hastalıklardan birini taşımamak kaydıyla tedavi görecekler,
8. Adli veya idari makamların talep veya kararına bağlı olarak Türkiye’de kalması gerekenler,
9. Aile ikamet izninden kısa dönem ikamet iznine geçenler,
10. Türkçe öğrenme kurslarına katılacaklar,
11. Kamu kurumları aracılığıyla Türkiye’de eğitim, araştırma, staj ve kurslara katılacaklar,
12. Türkiye’de yükseköğrenimini tamamlayanlardan mezuniyet tarihinden itibaren altı ay içinde müracaat edenler kısa dönem ikamet izni alabilmektedir.

Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu 42-45 arasındaki maddelerde yer alan düzenlemeler uyarınca; 

Türkiye’de kesintisiz en az sekiz yıl ikamet izniyle kalmış olan ya da Bakanlığın belirlediği şartlara uyan yabancılara, Bakanlığın onayıyla valilikler tarafından süresiz ikamet izni verilebilir.

1. Kesintisiz en az sekiz yıl ikamet izniyle Türkiye’de kalmış olmak,
2. Son üç yıl içinde sosyal yardım almamış olmak,
3. Kendisi veya varsa ailesinin geçimini sağlayacak yeterli ve düzenli gelir kaynağına sahip olmak,
4. Geçerli sağlık sigortasına sahip olmak,
5. Kamu düzeni veya kamu güvenliği açısından tehdit oluşturmamak şartlarını sağlayan kişilere uzun dönem ikamet izni verilebilmektedir. 

1. Askerlik yapma yükümlülüğü,
2. Seçme ve seçilme hakkı
3. Kamu görevlerine girme hakkı
4. Muaf olarak araç ithal etme hakkı

Yabancılar ve Uluslararası kanunu 34-37 arasındaki maddelerde yer alan düzenlemeler uyarınca; 

Türk vatandaşlarının, 5901 sayılı Kanunun 28 inci maddesi kapsamında olanların veya ikamet izinlerinden birine sahip olan yabancılar ile mültecilerin ve ikincil koruma statüsü sahiplerinin;

1. Yabancı eşine,
2. Kendisinin veya eşinin ergin olmayan yabancı çocuğuna, 
3. Kendisinin veya eşinin bağımlı yabancı çocuğuna aile ikamet izni düzenlenebilmektedir.

Aile ikamet izninin belli başlı şartları bulunmaktadır. Bu şartlar; 

1. Toplam geliri asgari ücretten az olmamak üzere, ailedeki fert başına asgari ücretin üçte birinden az olmayan aylık geliri bulunmak,
2. Ailenin nüfusuna göre, genel sağlık ve güvenlik standartlarına uygun barınma şartlarına sahip olmak ve tüm aile fertlerini kapsayan sağlık sigortası yaptırmış olmak,
3. Başvuru tarihi itibarıyla, beş yıl içinde aile düzenine karşı suçlardan herhangi birinden hüküm giymemiş olduğunu adli sicil kaydıyla belgelemek,
4. Türkiye’de en az bir yıldır ikamet izniyle kalıyor olmak,
5. Adres kayıt sisteminde kaydı bulunmaktır.

Türkiye’de bir yükseköğretim kurumunda ön lisans, lisans, yüksek lisans veya doktora öğrenimi görecek olan yabancılara öğrenci ikamet izni verilebilmektedir.

Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu 38-41 arasındaki maddelerde yer alan düzenlemeler uyarınca; 

1. Bakımı ve masrafları gerçek veya tüzel kişi tarafından üstlenilen ilk ve orta derecede öğrenim görecek yabancılara, velilerinin veya yasal temsilcilerinin muvafakatiyle öğrenimleri süresince birer yıllık sürelerle öğrenci ikamet izni verilebilir ve uzatılabilir.
2. Öğrenci ikamet izni, öğrencinin anne ve babası ile diğer yakınlarına, ikamet izni alma konusunda hiçbir hak talep sağlayamaz.
3. Öğrenim süresi bir yıldan kısa ise öğrenci ikamet izni süresi öğrenim süresini aşamaz.

Öğrenci ikamet izninin iptal edilebilme durumları da vardır. Bu durumlar, öğrencinin öğrenim hayatının sürdürülemeyeceği konusunda kanıtların ortaya çıkması, öğrenci ikamet izninin veriliş amacı dışında kullanıldığının ortaya çıkması durumları ve Türkiye’ye giriş yapma yasağının bulunduğu durumlardır. Bu hususların ortaya çıkması hallerinde öğrenci ikamet izni iptal edilmektedir.

Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu 46-47 arasındaki maddelerde yer alan düzenlemeler uyarınca;

1. Bakanlıkça belirlenen sürelerle sınırlı olmak kaydıyla ve Genel Müdürlüğün onayı alınarak valiliklerce insani ikamet izni verilebilir ve bu izinler uzatılabilir.
2. Çocuğun yüksek yararı söz konusu olduğunda,
3. Haklarında sınır dışı etme veya Türkiye’ye giriş yasağı kararı alındığı hâlde, yabancıların Türkiye’den çıkışları yaptırılamadığında ya da Türkiye’den ayrılmaları makul veya mümkün görülmediğinde,
4. Başvuru sahibinin ilk iltica ülkesi veya güvenli üçüncü ülkeye geri gönderilmesi işlemlerinin devamı süresince,
5. Acil nedenlerden dolayı veya ülke menfaatlerinin korunması ile kamu düzeni ve kamu güvenliği açısından Türkiye’ye girişine ve Türkiye’de kalmasına izin verilmesi gereken yabancıların, ikamet izni verilmesine engel teşkil eden durumları sebebiyle diğer ikamet izinlerinden birini alma imkânı bulunmadığında,
6. İnsani ikamet izni alan yabancılar, iznin veriliş tarihinden itibaren en geç yirmi iş günü içinde adres kayıt sistemine kayıt yaptırmak zorundadır.

Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu 48-49 arasındaki maddelerde yer alan düzenlemeler uyarınca;

1. İnsan ticareti mağduru olduğu veya olabileceği yönünde kuvvetli şüphe duyulan yabancılara, yaşadıklarının etkisinden kurtulabilmeleri ve yetkililerle iş birliği yapıp yapmayacaklarına karar verebilmeleri amacıyla valiliklerce otuz gün süreli ikamet izni verilebilir.
2. Bu ikamet izinlerinde, diğer ikamet izinlerinin verilmesindeki şartlar aranmaz.
3. İyileşme ve düşünme süresi tanımak amacıyla verilen ikamet izni, mağdurun güvenliği, sağlığı veya özel durumu nedeniyle en fazla altışar aylık sürelerle uzatılabilir. Ancak, bu süreler hiçbir şekilde toplam üç yılı geçemez.
4. İnsan ticareti mağduru olduğu veya olabileceği yönünde kuvvetli şüphe bulunan yabancıların, kendi girişimleriyle suçun failleriyle yeniden bağ kurduklarının belirlendiği durumlarda ikamet izinleri iptal edilir.

2022 yılı ikamet izni için gerekli güncel ücretler aşağıdaki gibidir:

1. İkamet izni kart ücreti; 160 TL 
2. İkamet izni harç ücreti; 1 aya kadar her gün için 38,40 Türk Lirasıdır. (Bu tutar ilk ay için tezkere başına 72,10 TL’den az, 370,40 TL’den çok olamaz) 1 aydan sonraki her ay için 246,10 Türk Lirasıdır.
3. İzin Başvurusunda bulunan yabancı kişinin yaşına göre değişkenlik sağlamakla birlikte olup ortalama sağlık sigorta ücreti 500-2500 TL arasındadır.
4. Noter ve türcüme giderlerinin fiyatları ortalama 600 TL’dir. 

İkamet izni başvurusu, göç idaresine ait resmi web sayfasından yapılmaktadır. Sayfaya giriş yapıldıktan sonra, e-ikamet aracılığıyla oturma izni için “ilk kez ikamet izni başvurusu yapıyorum“ sekmesini tıklayarak başvurunun ilk aşaması gerçekleştirilir. Daha sonra, açılan web sayfasında bulunan soruların cevapları eksiksiz bir şekilde doldurulur ve ardından İl Göç İdaresi Müdürlüğünden randevu alınır. Randevu alma işlemi de e-ikamet sistemi üzerinden yapılmaktadır. Randevu alındıktan sonra formun çıktısı alınıp imzalanır. İmzalanan bu başvuru formu Göç İdaresi Müdürlüğüne gönderilir ve en geç 3 ay içinde sonuçlanarak PTT Kargo aracılığıyla gönderilir.

İkamet izni alınırken çok dikkat edilmesi gereken hususlar vardır. Bu hususlara dikkat edilmemesi durumunda yapılmış olan tüm işlemlerin boşa gitmesi ve ülkede kaçak durumuna düşülmesi riski bulunmaktadır. Bu riskleri en aza indirmek için büromuzla iletişime geçerek uzman avukat ve danışmanlarımızın desteğiyle ikamet izni başvuru sürecinizi sorunsuz şekilde tamamlayabilir ve Türkiye’de ikamet iznine sahip olabilirsiniz. 
Sizin de yukarıda belirttiğimiz türde Türkiye’de İkamet izni alma kapsamına giren bir hususta yaşadığınız bir ihtilaf veya destek almak istediğiniz bir husus varsa, bize iletişim kısmında bulunan numaralarımızdan veya Whatsapp hattımızdan ulaşarak danışmanlık hizmeti alabilir veya avukatlarımızla yüz yüze görüşmek için randevu oluşturabilirsiniz.

1.İkamet İzni Başvurusu Nereye Yapılır?

Göç İdaresi Genel Müdürlüğüne e-ikamet sistemi üzerinden randevu oluşturulmalıdır. Randevu günü geldiği zaman ilgili makama gidilerek görüşme yapılır.

2.İkamet İzni Başvurusunu Yabancı Kişinin Kendisi mi Yapması Gerekir?

Yabancı kişinin kendisi yapabileceği gibi yasal vekil aracılığı ile de yapılabilmektedir.

3.İkamet İzni Başvurusu Kaç Günde Sonuçlanır?

En geç 90 gün içinde sonuçlanmaktadır.

4.İkamet İzin Süresi Uzatılabilir Mi?

Evet, süreyi uzatmak mümkündür. İzin süresinin bitmesine 60 gün kala uzatma başvurusunda bulunulması gerekmektedir.

5.İkamet İzin Kart Bedeli Ne Kadardır?

2022 yılının sonuna kadar 160 TL’dir.

6.İkamet İzni Harç Bedeli Ne Kadardır?

Yabancının vatandaşı olduğu ülkeye ve ikamet süresine göre değişkenlik sağlamaktadır.

7.İkamet İzni Almış Olduğum Adres Değişti Ne Yapmam Gerekiyor?

En geç 20 iş günü içerisinde Göç İdaresine bildirilmesi gerekmektedir.

8.Çalışma İzni Olan Kişiler Ayrıca İkamet İzni Almak Zorunda Mı?

Hayır, zorunda değildir.

9.İkamet İzni Kartlarının Dağıtımı Nasıl Yapılmaktadır?

Göç İdaresi Genel Müdürlüğü tarafından basılarak PTT aracılığıyla yabancı kişilerin evlerine gönderilir.

10.Türkiye’ye Gelen Yabancıların İkamet İzni Alması Gerekiyor Mu?

Türkiye’de vize veya vize muafiyet sağladığı süreden daha fazla kalması gerekir ise ikamet izni alması gerekmektedir.