Ortak Velayet Nedir?

Ofisimiz, ortak velayet alanında karşılaşılabilecek tüm sorunlarla ilgili danışmanlık, iş ve dava takibi süreçlerinde hizmet vermektedir. 

Ortak velayet ile ilgili düzenlemeler, 4721 sayılı Türk Medeni Kanunun da düzenlenmiştir.

Eşlerin boşanması sonrasında çocuğun bakımı, eğitim hayatı, güvenliği ve gözetimi ile ilgili durumları kapsayan velayet hakkının eşlerin her ikisine de verilmesine denilmektedir. 

Türk hukukunda velayet hakkını tarafların birlikte kullanılmasına ilişkin herhangi bir hukuki düzenleme bulunmamaktadır. Ancak Yargıtay karaları ve uluslararası anlaşmaları bakıldığı zaman bu kapsamda uygulama alanı bulunmaktadır. Yani ortak velayet nedir diye bir soru sorulduğu zaman Yargıtay kararlarına ve uluslararası anlaşmalara bakılması doğru olur. 

Yargıtay eskiden vermiş olduğu kararlarında velayet hakkının birlikte kullanılmasının Türk kamu düzenine aykırı bir durum olduğunu teşkil ettiği gerekçesiyle uygulanamaz bir karar olduğunu belirtmiştir. Ancak Yargıtay 2. Hukuk Dairesi velayetin birlikte kullanılması hakkında iç hukukumuzda herhangi bir hüküm olmasa da tarafı olmuş olduğumuz milletlerarası antlaşmalar sebebinden dolayı 2017 yılında verilmiş olan karar ile bu durumun mümkün olabileceğine dair hüküm vermiştir. 

Ortak velayetin tanımını yaparken belirtiğimiz gibi velayetin birlikte kullanılması hakkında hukukumuzda herhangi bir düzenleme bulunmamaktadır. Hatta iç hukuk kurallarımızda boşanma sürecinin tamamlanmasından sonra velayet hakkı anneye ya da babadan birisine verilir. Bundan dolayı velayetin birlikte kullanılması hakkında şartları ancak Yargıtay kararlarına bakarak görebiliriz. Yargı kararlarında velayetin birlikte kullanılması hakkında aranan şartlar ise; 

1. İlk olarak annenin ve babanın bu hususta istekli olması ve aralarında ki iletişim velayetin ortak kullanılmasına uygun olmalıdır. 
2. Ebeveynler velayet hakkını boşanma davası sürecindeyken mahkemeye birlikte kullanmak istediklerini dilekçeyle belirtmeleri gerekmektedir. 
3. Hakim velayetin birlikte kullanılmasına karar verebilmesi için yukarıda belirtmiş olduğumuz şartların varlığı konusunda çocuğunda üstün yararının bulunduğuna ilişkin kanaat getirmesi gerekmektedir. 
4. Velayetin hakkının birlikte kullanılmasında çocuğun yaşı ayrıca bir önemi olup çocuk ayırt etme gücüne sahip ise hakim karar verirken çocuğunda bu konuda ki görüşü alınır. 

Gördüğünüz gibi hakime takdir yetkisi tanınmıştır. Hakim somut olayların özelliklerine göre müşterek çocuğun yararını gözeterek hüküm verecektir.

Boşanma davasının sonuçlanmasıyla beraber ortak velayetin devam etmesi yönünde karar alınmasıyla nafaka yükümlülüğü ortadan kaldırılmış olmaz. Velayette hakkında genel amaç çocuğun eğitim veya genel ihtiyaçların karşılanması olduğundan dolayı ortak velayet durumunda da anne veya babaya velayet yükümlülüğü getirilebilmektedir. Bundan dolayı ortak velayet konusunda eşlere velayet ödemesi ile ilgili genel velayet hükümleri dışında bir düzenleme bulunmamaktadır. 

Velayet hakkının birlikte kullanılması çocuğun yurtdışına çıkması, kimi zaman eşlerin ortak izni kararları olabileceği gibi kimi zamanlarda da eşlerden yalnızca birisinin istemesiyle de olabilmektedir. Bu durum tamamen somut olayın özelliklerine, çocuğun ne kadarlık bir süre kalacağına gibi hususlara bağlıdır. 

Diğer eşten izin alınması gereken hallerde bulunmaktadır. İzin alınmadan hareket edilirse velayet hakkının kötüye kullanılması yönünde söz konusu olabilmektedir. Somut olayın şartlarına göre velayet davası da açılabilmektedir. İzin verilmesi gereken durumlarda eşlerden birinin kötü niyetli olarak izin vermemesi durumunda aile mahkemesine başvurularak ortak velayet altındaki çocuğun yurtdışına çıkış izni için dava açılması gerekmektedir.

Tarafların velayet hakkının birlikte kullanılması talepleri doğrultusunda mahkeme tarafından verilen karar kesin hükümlü değildir. Dolayısıyla bu karara karşı yetkili aile mahkemesine ortak velayetin kaldırılmasını isteyen taraf yeni bir velayet davası açma hakkına sahiptir. 

Bu davanın açılmasıyla çocuğun üstün yararına göre bir karar verecek velayetin hangi tarafta belirleyecektir. Bu tespiti yaparken gerekirse çocuğunda dinlenilmesiyle karar verilir. 

Anne ve babanın asıl dikkat etmesi gereken husus çocuğun üstün yararıdır. Bundan dolayı bu üzücü sürecin daha sağlıklı ve hafif bir şekilde yürütülebilmesi için hukuki yardım almak faydalı olacaktır.

1. Çocuk için anne ve babanın düzenli olarak destek sağlar. 
2. Çocuğun annesiyle ve babasıyla iletişimi düzenli olarak devam eder.
3. Anne ve babanın iş yükü azalmış olur.
4. Anne ve babayı uzlaşmaya zorlar. 
5. Çocuk ile ilgili kararlarda anne ve babanın eşit yetki ve sorumlulukları olur. 
6. Çocuğun duygusal yönden tükenmişlik hissi en az seviyeye iner.
7. Tek taraflı velayet hakkının kazanılması hırsı çekişmeyi daha da arttırabilir. Ortak velayet ise durumun önüne geçmektedir. 

1. Çocuğun hayatındaki dengenin bozulmasına sebep olabilir. 
2. Anne ve babanın aralarında ki huzur bozucu çatışmalar çocuğa yansımasına sebep olabilir. 
3. Çocuğa ilişkin karar alma sürecinin çıkmaza girme durumu olabilir. 
4. Çocukların anne ve babaların tekrardan bir araya gelme ile ilgili ümit beslemesine neden olabilir. 
5. Acil durumlarda ebeveynlerin ortak karar almasının zor olma durumları çocuğu olumsuz etkileyebilir.

Yargıtay Örneği

2. Hukuk Dairesi         

2006/2773 E. , 2006/9267 K.

Evlilik devam ettiği sürece ana-baba velayeti birlikte kullanırlar. Boşanma ve ayrılığa karar verilmesi halinde hakim velayeti eşlerden birine vermek zorundadır. (TMK.Mad.336) Yabancı mahkemenin çocukların velayetini yazılı şekilde düzenlemesi Türk Medeni Kanununa aykırıdır. (MÖHUK. Mad. 38/c) Bu nedenlerle mahkemenin velayet düzenlemesine yönelik tenfiz isteğini reddetmesinde isabetsizlik yoktur.

Sizin de yukarıda belirttiğimiz türde ortak velayet kapsamına giren bir hususta yaşadığınız bir ihtilaf veya destek almak istediğiniz bir husus varsa, bize iletişim kısmında bulunan numaralarımızdan veya Whatsapp iletişim hattımızdan ulaşarak danışmanlık hizmeti alabilir veya avukatlarımızla yüz yüze görüşmek için randevu oluşturabilirsiniz.

1.Ortak Velayet Şartları Nelerdir?

Çocuğun menfaatinin ortak velayete uygun olması, eşler arasında ortak velayet hükmüne herhangi bir uyuşmazlık olmaması, çocuğun ortak velayeti kabul etmesi, hakimin ortak velayet konusunda yeterli kanaatin oluşması şartlar arasında yer almaktadır. 

2.Ortak Velayette Şehir Değiştirilebilir mi?

Şehir değiştirmede herhangi bir problem yoktur. Ancak diğer eş ortak velayetin kaldırılması veya velayetin sadece tek tarafta olmasına yönelik dava açma hakkı sahiptir.

3.Ortak Velayet Neleri Kapsar?

Çocuğun anne ve babasının, velayet hak ve yetkiler bakımında ortak karar almasıdır. 

4.Ortak Velayetin Kaldırılması İçin Dava Açılabilir mi?

Evet, dava açılabilir. 

5.Anne ve Baba Ortak Velayet İstiyorsa Ne Yapmalıdır?

Bu talebi yazılı olacak şekilde mahkemeye sunmaları gerekmektedir. 

6.Ortak Velayetin Olması Halinde Nafaka Ödemesi Yapılabilir mi?

Ortak velayet konusunda ortak bir anlaşma sağlanması halinde nafaka ödemesinin herhangi engeli yoktur.

7.Ortak Velayetin Kaldırılmasında Görevli Mahkeme Neresidir?

Aile mahkemesi görevli mahkemedir. Aile mahkemesinin olmadığı yerlerde ise asliye hukuk mahkemesi bakmaktadır.