Müsadere Nedir?

Ofisimiz, Müsadere alanında karşılaşılabilecek tüm sorunlarla ilgili danışmanlık, iş ve dava takibi süreçlerinde hizmet vermektedir. 

Müsadere konusu ile ilgili düzenlemeler, 5237 Sayılı Türk Ceza Kanununda düzenlenmiştir.

Müsadere, işlenmiş olan bir suçtan dolayı sonrasında ortaya çıkan bazı haksız kazançların devlet tarafından el koymasıdır. İşlenen suça göre müsadere çeşitleri vardır. Ceza hukukunda yer alan müsadere ile ilgili önemli konularda yer almaktadır. Bir suçun işlenmesinden sonra mahkeme kararınca haksız kazanç ile elde edilen eşyaların mülkiyeti devlete aktarılır.

Genel müsadere, gerçek veya tüzel kişilerin tüm mal varlığının devlete aktarılmasıdır ama belirlenen kanunlar çerçevesinde genel müsadere işleminin yapılması yasaklanmış ve tüm mal varlığa el konulması mümkün olmayan bir hal almıştır. Özel müsadere usulünde yapılan bir işlemde malvarlığının işlenmiş suçtan elde edilen bir gelirin olması gerekmektedir. İşlenen suç ile ilgili alakası olmayan para ve mülkiyet gibi değerli eşyalara müsadere yapılamaz.

Günümüzde uygulanmakta olan birden fazla müsadere çeşidi bulunmaktadır. Bu çeşitlerin uygulanması işlenen suça göre yetkili mahkemeler tarafından belirlenmektedir. Tabii hukuka uygun olarak yapılmak istenen müsadereler ceza kanununda yer alan maddeler doğrultusunda belirlenmiş olan şartlar mevcuttur. Müsaderenin temel amacı devlet memuru olarak çalışmakta olan bireylerin görevlerini maddi menfaatler için kötüye kullanmasının önüne geçmek amacıyla görevlerinde karşılığında elde ettikleri maaşları veya devletin belirlemiş olduğu ödenekler dışında kazanç elde etmelerini imkansız bir hal alması amaçlanmaktadır.

Hukuk alanında gerçekleştirilen işlemler arasında yer alan müsadere çeşitleri şu şekildedir; 

1. Eşya (mal) müsaderesi 
2. Para (kazanç) müsaderesi 
3. Kabahatlerde müsadere 
4. Tüzel kişilerde müsadere 

Eşya müsaderesi: İşlenmiş olan suçla ilgili olan belirli bir eşyanın müsadere edilmesidir. Eşya müsaderesi TCK md. 54’de ayrıntılı bir şekilde düzenlenmiştir.

Kasten işlenmiş olan bir suçta kullanılan veya işlenmesi için tahsisi sağlayan, ilgili suçtan sebep meydana gelen kamu güvenliğini ve sağlığını, genel ahlak açısından tehlike oluşturabileceği şartıyla suç işlenmesi için hazırlanan eşyanın ortadan kaldırılması, elden çıkarılması müsaderenin imkansız bir hal alması durumunda eşya değeri kadar paranın üretilmesi, taşınması, bulundurulması, satılması suç teşkil eden eşyanın mülkiyet hakkının devlete geçmesidir.

Eşya müsaderesi taşınır veya taşınmaz her türlü eşya bu işleme konu olabilir. Eşya müsaderesinde gerekli şartlar ise; 

1.  Kasten işlenmiş bir suçun olması gerekmektedir. 
2. Müsadereye konu olabilecek bir eşyanın olması gerekmektedir. 
3. Kasten işlenmiş olan suç ile eşyanın bağlantısı olması gerekmektedir. 
4. Eşyanın işlenmiş olan suçta kullanılmış olması gerekmektedir. 
5. Eşyanın suçun işlenmesi için tahsis edilmesi gerekmektedir. 
6. Eşyanın suç sonunda meydana gelmesi gerekmektedir. 
7. Söz konusu eşya iyiniyetli üçüncü kişilere ait olmaması gerekmektedir. 

Para müsaderesi: Suç neticesinde elde edilmiş olan veya işlenen suçun işlenmesine kaynak oluşturan maddi kazançlara müsadere edilmesidir. Para müsaderesi TCK md. 55’de ayrıntılı bir şekilde düzenlenmiştir.

Kazanç müsaderesinin konusu yalnızca para değildir. Her türlü maddi menfaatler ile ekonomik kazançlar olabilir. Para müsaderesinde gerekli şartlar ise; 

1. Kasten işlenmiş olan bir suçun olması gerekmektedir. 
2. Kasten işlenen suç ile maddi menfaat ve ekonomik kazanç arasında bağlantı olması gerekmektedir. 
3. Maddi menfaat ve ekonomik kazanç işlenen suçtan elde edilmiş olması gerekmektedir. 
4. Maddi menfaat ve ekonomik kazanç suçun konusu olması gerekmektedir. 
5. Maddi menfaat ve ekonomik kazanç suçun mağduruna veya iyiniyetli üçüncü kişilere iade edilmemiş olması gerekmektedir. 

Kabahatlerde müsadere: 5326 sayılı Kabahatler Kanununda yer alan 18. Maddesinde belirtildiği üzere Kabahatin konusunu oluşturan veya işlenmesi suretiyle elde edilen eşyanın mülkiyetinin kamuya geçirilmesine, ancak kanunda açık hüküm bulunan hallerde karar verilebilir. Örneğin seyyar satıcılık yapan birisinin kullanmış olduğu eşyalar müsadere edilebilir. 

Tüzel kişilerde müsadere: Vakıf, dernek, şirket gibi kurumsal yapıların Özel hukuk tüzel kişisinin yararına suç işlemesi durumunda, yararına suç işlenen tüzel kişi hakkında eşya müsaderesi veya kazanç müsaderesi uygulanabilir.

1. İyiniyetli üçüncü kişilere ait olmamak koşuluyla, kasıtlı bir suçun işlenmesinde kullanılan veya suçun işlenmesine tahsis edilen ya da suçtan meydana gelen eşyanın müsaderesine hükmolunur. Suçun işlenmesinde kullanılmak üzere hazırlanan eşya, kamu güvenliği, kamu sağlığı veya genel ahlak açısından tehlikeli olması durumunda müsadere edilir.
2. Birinci fıkra kapsamına giren eşyanın, ortadan kaldırılması, elden çıkarılması, tüketilmesi veya müsaderesinin başka bir surette imkansız kılınması halinde; bu eşyanın değeri kadar para tutarının müsaderesine karar verilir.
3. Suçta kullanılan eşyanın müsadere edilmesinin işlenen suça nazaran daha ağır sonuçlar doğuracağı ve bu nedenle hakkaniyete aykırı olacağı anlaşıldığında, müsaderesine hükmedilmeyebilir.
4. Üretimi, bulundurulması, kullanılması, taşınması, alım ve satımı suç oluşturan eşya, müsadere edilir.
5. Bir şeyin sadece bazı kısımlarının müsaderesi gerektiğinde, tümüne zarar verilmeksizin bu kısmı ayırmak olanaklı ise, sadece bu kısmın müsaderesine karar verilir.
6. Birden fazla kişinin paydaş olduğu eşya ile ilgili olarak, sadece suça iştirak eden kişinin payının müsaderesine hükmolunur.

1. Suçun işlenmesi ile elde edilen veya suçun konusunu oluşturan ya da suçun işlenmesi için sağlanan maddi menfaatler ile bunların değerlendirilmesi veya dönüştürülmesi sonucu ortaya çıkan ekonomik kazançların müsaderesine karar verilir. Bu fıkra hükmüne göre müsadere kararı verilebilmesi için maddi menfaatin suçun mağduruna iade edilememesi gerekir.
2. Müsadere konusu eşya veya maddi menfaatlere el konulamadığı veya bunların merciine teslim edilmediği hallerde, bunların karşılığını oluşturan değerlerin müsaderesine hükmedilir.

Beraat Kararı: Yargılama süreci tamamlandıktan sonra beraat kararı verilmesi durumunda müsadere için verilen kararında hangi gerekçeyle verildiği önemlidir ve müsadereye uygun olup olmadığı incelenir. Buna göre suçu işleyen kişi olarak düşünülen şahsın kanunda suç olarak tanımlanmamış olması, failin kastının bulunmaması gibi sebeplerle beraat kararı verildiğinde beraat edilen sanığın müsaderesi mümkün olmayacaktır. Böyle bir durum söz konusu olduğu zaman başlı başına suç oluşturmaması şartı aranmaktadır. 

Kusurluluk: Ceza verilmesi için failin kusurunun olması şarttır. Ancak müsadere usulünde güvenlik tedbirleri öncelikli olarak kusurluluk varlığı aranmaz. Kişiye ceza verilmese bile eylemin devam etme durumu söz konusunda tehlike göz önünde bulundurularak müsadere işlemi uygulanabilmektedir.

Yaş Küçüklüğü: Suçun gerçekleştiği sırada yaş küçüklüğü bulunan ve kusur yeteneği bulunmayan kişiler hakkında da güvenlik tedbirlerine uygulanamayacağından müsadere işlemi yapılabilmektedir.

Akıl Hastalığı: Akıl hastalığı olan kişilerin ceza ehliyeti bulunmamaktadır. Bundan sebep kişi kusurlu kabul edilemeyeceği gibi hakkında cezaya hükmedilmesi söz konusu olmayacaktır. Ancak rahatsızlığı ile kasıt gözetmeden bir suça karışmaları durumunda, tehlikenin ortadan kaldırılabilmesi için suç eşyası için müsadere uygulanmasına karar verilebilir. Örneğin silah gibi.

Hukuka Uygunluk Sebeplerinin Bulunması: Hukuku uygunluk sebebinin varlığı halinde suçun hukuka aykırıdır kavramı ortadan kalkar, artık fiil suç teşkil etmeyeceğinden dolayı faile ceza verilemez, müsadere söz konusu tamamen ortadan kalmış olur. 

Müsadere, kaçakçılık suçlarının önüne geçmek içinde önemli bir güvenlik tedbiridir. Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu, müsadere hükümlerini ayrıca özel bir madde ile düzenlenmiştir.  Kaçakçılık Mücadele Kanunu Madde 13 uyarınca; müsadere konusunda TCK’nın genel maddeleri uygulanacaktır. Ancak, kaçak eşyanın taşındığı nakil aracın müsadere edilebilmesi için aranan bazı şartlar vardır bu şartlar ise;

1. Kaçak eşyanın taşınan araç içinde özel bir tertibat içinde taşınması gerekmektedir.
2. Kaçak eşyayı taşıyan nakil aracının ağırlıklı bir bölümünü oluşturması gerekmektedir.
3. Kaçak eşyanın yasak bir eşya olması veya toplum ve çevre sağlığını tehlikeye sokması gerekmektedir.

Müsadere yargılaması dava zamanaşımında genel hükümlere tabidir. Ancak, müsadere kararı verilmesi itibariyle kararın uygulanabilmesi için Türk Ceza Kanununda müsadere kararının infazına dair bir zamanaşımı süresi vardır. Mahkeme tarafından müsadere kararı verildikten sonra bu kararın kesinleştiği andan itibaren 20 yıl içinde infaz edilmesi gerekmektedir. Aksi takdirde kararın infaz hükmü kalmaz. Eşya müsaderesi veya kazanç müsaderesinde. 

Türk Ceza Kanunu Madde 70 uyarınca Müsadereye ilişkin hüküm, kesinleşmeden itibaren yirmi yıl geçtikten sonra infaz edilmez.

Sizin de yukarıda belirttiğimiz türde Müsadere kapsamına giren bir hususta yaşadığınız bir ihtilaf veya destek almak istediğiniz bir husus varsa, bize iletişim kısmında bulunan numaralarımızdan veya Whatsapp hattımızdan ulaşarak danışmanlık hizmeti alabilir veya avukatlarımızla yüz yüze görüşmek için randevu oluşturabilirsiniz.

1.Genel Müsadere Nedir?

Failin işlenen suçla bir bağlantısı olmasa da taşınır ve taşınmaz tüm malvarlığının devlete geçirilmesidir. 

2.Özel Müsadere Nedir?

Kanunda suç olarak gösterilen ve taşınması, satılması suç olan eşyaların zorla alınmasına denilmektedir.

3.Zorunlu Müsadere Nedir?

Kanunda belirtilen şartların varlığı halinde hakimin takdir yetkisinin olmadığı durumlardır.

4.İhtiyari Müsadere Nedir?

Müsadereye tabi olan eşyanın müsadere edilip edilmediğini konusu hakkında hakimin takdir yetkisinin olmasıdır. 

5.Müsadere Kararı Ne Zaman Verilebilir?

Müsadere kararı her zaman verilebilen bir karardır. Müsadere bir güvenlik yöntemi olduğundan dolayı kusurluluk durumu aranmadığından mahkûmiyet hükmü bulunmasa bile bu karar verilebilir.

6.Müsadere Kararı Hangi Mahkemede Verilir?

Yargılama yapılan mahkemede karar verilmektedir. Suç durumu olmayıp sadece müsadereye tabi tutulan eşyanın müsaderesine sulh ceza hâkimi tarafından duruşma olmadan karar verilir. 

7.Müsadere Kararının Zamanaşımı Süresi Nedir?

Müsadere ile ilgili hüküm kesinleştikten sonra 20 yıl geçtikten sonra infaz edilemez.