İkale Sözleşmesi Nedir?

Ofisimiz, ikale sözleşmesi alanında karşılaşılabilecek tüm sorunlarla ilgili danışmanlık, iş ve dava takibi süreçlerinde hizmet vermektedir. 

İkale sözleşmesi, işçi ve işverenin karşılıklı olarak anlaşmasıyla iş sözleşmesini feshetmesi anlamına gelmektedir. İş sözleşmesini bozma olarak da adlandırılan bu fesih usulü, iki tarafında anlaşmış olma temeline dayandığı için, ikale sözleşmesinin sonucunda taraflar iş ilişkisinin karşılıklı olarak anlaşma yoluyla sona erdirdiği yazılı bir beyandır. Dolayısıyla geçerli bir ikale sözleşmesi ile iş sözleşmesinin sonlandırılması halinde, iş güvencesine sahip olan bir işçinin iş güvencesinden doğan haklarını kullanabilmesi mümkün olmayacaktır. 
İkale sözleşmesi için öncelikle işçinin veya işverenin ikale teklifinde bulunması gerekmektedir. İşçiler, istifa etmeleri halinde hakkı olan alacakları alamayacakları için ikale sözleşmesi hazırlamasında fayda vardır. Çünkü alacaklarını bu sözleşmeyle rahat bir şekilde temin edebileceklerdir. Aynı şekilde işverenler de herhangi bir sebeple bir işçiyle çalışma hayatını sonlandırmak istemeleri halinde işçilerin kanunla güvence altına aldıkları hakları zedelemeden işçiye ikale sözleşmesi teklifin bulunarak iş ilişkisini karşılıklı olarak sonlandırabilirler. Sizlerin de bildiği üzere hukukumuzda sözleşme serbestisi ilkesi gereği her iki taraf içinde bu sözleşmeyi hazırlaması ve sunmasına müsaade edilmektedir. Ancak bazı işverenlerin iş sözleşmesini yalnızca kendi istekleri ve çıkarları doğrultusunda feshettikleri ve bunu ikale sözleşmesi gibi gösterdikleri durumlar günümüzde sık sık karşımıza çıkan durumlar arasında yer almakta. Bu şekilde yapılması halinde işçilerin iş güvencesi hükümlerinden yararlanmasını engellemek amacı güttükleri görülmektedir. İşçilere yapılan bu haksız eylemin önüne geçebilmek için özel şartlar belirleyen yargı, ikale sözleşmesinde yer alan maddelerin tarafların gerçek iradelerini yansıtıp yansıtmadığını, şekli ve maddi anlamda şartların yerine getirilmediği konusunda titizlikle inceleme yapılmaktadır. 
Bazı durumlarda ise işçilerin kötü niyetli olarak başvurularda bulunabilmektedirler. İşçi gerçek iradesi ile ikale sözleşmesi hazırlamasına rağmen, sonradan ikale sözleşmesinin geçersizliği ileri sürerek iş güvencesi kapsamına güvenerek talepte bulunabilmektedir. 
Tüm bu nedenlerden dolayı işveren ve işçinin aralarında hazırlamış olduğu ikale sözleşmesini incelerken dikkatli olunmalı ve daha sonradan herhangi bir sorunla karşı karşıya kalmamak için hukuki yardım alınması gerekmektedir. 

1. İkalenin özgür iradeyle yapılması gerekmektedir.

İkale sözleşmesi, taraflardan birinin teklif etmesi ve diğer tarafın teklifi kabul etmesi üzerine yapılabilmektedir. İkale teklifi ve sözleşmesi tarafların özgür iradeleri doğrultusunda yapması gerekmektedir. Örneğin ikale sözleşmesi işçi tarafından gelmesi halinde ikale sözleşmesini kendi özgür iradesi ile sunmuş olması gerekir. İşçinin bu teklifi hazırlarken işverenin herhangi bir yönlendirmesi, baskısı, hilesi veya tehdidi olmaması gerekir bu gibi durumların olması halinde ikale teklifi geçersiz sayılacaktır. 

Aynı şekilde teklif işveren tarafından gelmesi halinde işçinin bu teklifi kabul etmesi işçinin kendi özgür iradesiyle imzalamış olması gerekir. Örneğin işçinin hiçbir dahili olmaksızın hazırlanmış olan bir ikale sözleşmesine işçinin baskı veya hile ile imza attırılması, ikale sözleşmesinin hukuka aykırı olarak hazırlanmasından dolayı hukuki düzeyde bir sonuç doğurmayacaktır. 

İşçinin makul yararının işveren tarafından karşılanması gerekmektedir. İşveren tarafından işçinin hakkı olan tazminat, maaş ve diğer ödemeler bir paket halinde ödenmesi gerekmektedir. İşçinin alması gereken bütün ödemeler tek tek detaylarıyla belirtmek gerekmektedir. 

İkale sözleşmesini kendi özgür iradesi ile imzalamadığını, imzalaması için iradesinin fesada uğradığını iddia eden işçi, iddialarını dayanaklarıyla birlikte ispat etmesi halinde ikale sözleşmesi geçersiz olacaktır. 

İrade fesadının ispatlanması her dosyanın içeriğine, olayına, işçinin ve işverenin şartlarına göre ayrı ayrı incelenmelidir. Öncelikle belirtmek gerekir ki, iş sözleşmesinin ikale sözleşmesiyle sona erdirilmesini ispat edecek olan taraf işverendir. İşveren dosyaya sunacağı taraflarca imzalanmış olan yazılı ikale teklifi ve ikale sözleşmesi ile ikaleyi ispat edecektir. Bundan sonra ki süreçte ise ikale evraklarının irade fesadı neticesinde olduğunu ispat yükü ise işçidedir. Yargıtay genel olarak işçinin ikale sözleşmesini kendi rızasıyla imzalayıp imzalamadığına daire tanıkların beyanlarını varsa diğer delilleri ve işçinin imzalamış olduğu evrakları okuyup anlayabilecek bir eğitim düzeyinde olup olmadığına bakmaktadır. 

Yargıtay kararlarında irade fesadı olarak konu olan bazı haller;

1. İkale görüşmelerinde işveren yetkililerin sayısı çok fazla olması ve bu durumun işçi üzerine baskı kurulması
2. İşçiye ikale teklifini düşünmesi için süre verilmemesi
3. İşyerinde sendika olmasına rağmen ikale görüşmesinde sendika yetkililerden kimsenin olmaması
4. İşçinin işverenin odasına güvenlik nezaretinde getirilmesi

Yargıtay kararlarında irade fesadı olarak kabul edilmeyen bazı haller ise;

1. İkale sözleşmesinin önceden hazırlanmış olması
2. İşçi tanıklarının sözleşme imzalanırken işçinin sözleşmeyi imzalarken yanında olmaması ve işçiye baskı yapıldığını görmemeleri
3. Tanıkların işçiyle aynı şartlar altında olması ve dava sonucundan menfaatleri olması 

1. Tazminat
2. İhbar ve kıdem tazminatı
3. Yıllık izin
4. Rekabet yasağı
5. Denkleştirme hükümleri ( İbra, Sulh, Feragat)

İkale Sözleşmesinin Geçersiz Olması 

İkale sözleşmesi hazırlanırken yukarıda bahsetmiş olduğumuz şartları taşımaması halinde geçersiz sayılacaktır. Eğer geçerlilik şartları sağlanmamışsa, sözleşmeyi işveren feshetmiş gibi sonuç meydana gelecektir. Böyle bir durumda işten çıkarılan işçi iş güvencesi kapsamında ne haklara sahip ise o haklar gündeme gelir. Bundan dolayı işveren çok dikkatli olması gerekir. 

İkale sözleşmesinin geçerli olabilmesi için gerekli olan tüm şartların sağlanmış olması gerekmektedir. Geçerli sayılan bir ikale sözleşmesinin varlığı halinde ise herhangi bir dava açmak mümkün değildir. İkale sözleşmesi dava açma hakkını tamamen ortadan kaldırılır. Fakat ikale sözleşmesinde gerekli şartların bulunmadığı tespit edilirse sözleşme geçersiz olacaktır ve böylelikle iş sözleşmesini fesheden taraf işveren olur. Bu durumda işveren iş sözleşmesini feshettiği için yaptırımlar uygulanır ve işçinin haklarını ödemesi gerekmektedir. 

Sizin de yukarıda belirttiğimiz türde ikale sözleşmesi kapsamına giren bir hususta yaşadığınız bir ihtilaf veya destek almak istediğiniz bir husus varsa, bize iletişim kısmında bulunan numaralarımızdan veya Whatsapp iletişim hattımızdan ulaşarak danışmanlık hizmeti alabilir veya avukatlarımızla yüz yüze görüşmek için randevu oluşturabilirsiniz.

1.İkale Sözleşmesi Ne Demektir?

İşçi ile işverenin aralarında anlaşarak iş sözleşmesini sonlandırmasına denilmektedir.

2.İkale Sözleşmesiyle İşi Sonlandırılan İşçi İşsizlik Maaşı Alabilir Mi?

İkale sözleşmesiyle işi sonlanan işçi işsizlik maaşı alamaz. 

3.İşveren İşçiye İkale Sözleşmesi Sunması Durumunda İşçi Kabul Etmek Zorunda Mı?

Bu sözleşme her iki tarafında özgür idaresiyle yapılan bir sözleşme türü olduğundan dolayı işçinin sözleşmeyi kabul etme zorunluluğu yoktur.

4.İkale Sözleşmesinin Varlığı Halinde İşçi Kıdem Tazminatı Alabilir Mi?

İkale sözleşmesinin varlığı halinde işçi kıdem tazminatı alamaz. 

5.İkale Sözleşmesinin Varlığı Halinde İşçi Dava Açabilir Mi?

İşçi ikale sözleşmesini imzalamış olsa dahi dava açma hakkına sahiptir. 

6. İkale Sözleşmesi Nasıl Olmalıdır?

Sözleşme yazılı ve sözlü olmakla birlikte açık ya da örtülü olarak yapılması mümkündür. 

7. Geçersiz İkale Sözleşmesinde Ne Yapılabilir?

İşçi alacaklarının tazminini talep edebileceği gibi işten çıkarıldığı günden itibaren 30 gün içinde işe iade davası da açılabilmektedir.