İftira Suçu Nedir?

Ofisimiz, İftira alanında karşılaşılabilecek tüm sorunlarla ilgili danışmanlık, iş ve dava takibi süreçlerinde hizmet vermektedir. 

İftira ile ilgili düzenlemeler, 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu düzenlenmiştir. 

Bir kimsenin suçu işlemediğinin bilinmesine rağmen veya işlenen suçun gerçeğe aykırı bir şekilde suç isnadında bulunularak kişiye yönelik soruşturma veya idari yaptırımların uygulanması için yapılan eyleme denilmektedir. 

İftira suçu özel kast ile işlenebilecek suçlar arasında yer almaktadır. Suçun var olması için genel kast yeterli değildir. Suçu işleyen kişi tarafından, isnat edilen fiilin mağdur tarafından işlenmediğini bilmesi veya gerçek dışı bir durumun söz konusu olduğunun bilinmesi gerekmektedir. Fail tarafından veya tahmine dayalı olarak bir suçun isnat edilmesiyle iftira suçu işlenmiş sayılmayacaktır. 

İftiraya uğramış olan kişinin iftira suçuna rıza göstermesi halinde iftira suçunun oluşmayacağından söz etmek mümkün değildir. Mağdura yönelik hakkına gerçekleştirilmiş olan iftira suçuna rıza göstermesi, sonradan suçu ben işledim diyerek üstüne alması veya suçu işleyen kişiyi bildiği halde şikayetçi olmaması suçun oluşmasına veya ceza verilmesini etkilemeyecektir. 

İftira suçu özel olarak düzenlenmiş olan suçlar arasında yer almamaktadır. Suçun faili ve mağduru için herhangi bir şart yoktur. Fail ve mağdur herkes olabilmektedir. Ayrıca tüzel kişiler tarafından iftira suçu gerçekleştirilemez. Suçun faili yalnıza gerçek kişiler olabilir. İftira suçunda suça konu eylemin işlendiği sırada hakkında isnatta edilen kişinin yaşıyor olması gerekmektedir. Ölmüş birisi hakkında suç isnadında bulunulması iftira suçuna tabii tutulmaz. Bu durum hakaret suçunu oluşturmaktadır.

Üç çeşit iftira işleme biçimi bulunmaktadır. Bunlar;

  1. Şikayet Yoluyla İftira Suçu

Şikayet yoluyla iftira suçunda öncelikli şikayet başvurusunun, şikayet soruşturmaya veya idari yaptırımların uygulanabilmesi için yetkili makamlara bildirilmesi gerekmektedir. Savcılık veya soruşturma yetkisi sahip olan polis, jandarma gibi kolluk kuvvetleri şikayet başvurusunu soruşturmaya yetkili yerlerdir.

  2. İhbar Yoluyla İftira Suçu

Suçun işlenmesi halinde herhangi bir vatandaşın, işlenen suçu soruşturulması için idari yaptırım uygulamasına sahip ihbar etme yetkisine sahiptir. Vatandaşın ihbar yükümlülüğü yoktur. Ancak Anayasa 74. Maddesinden yola çıkarak her vatandaşın dilekçe verme hakkına sahiptir. İhbar da dilekçe hakkının uzantısı olan bir haktır. 

  3. Basın Yayın Yoluyla İftira Suçu

Yazılı, görsel, işitsel ve elektronik kitle iletişim aracılarıyla yapılan yayınları ifade etmektedir. Radyo, televizyon, gazete, internet gibi tüm iletişim olanakları sağlayan yayınlar basın-yayın faaliyeti olarak kabul edilmektedir. Basın-yayın araçlarıyla herhangi birisinin hukuka aykırı bir isnatta bulunulması ve yetkili kamu yerlerin bu hukuka aykırı isnadı öğrenmesiyle iftira suçu işlenmiş olur. 

Türk Ceza Kanununda iftira suçunun cezaları bildirilmiştir.

Yetkili makamlara ihbar veya şikayette bulunarak ya da basın ve yayın yoluyla, işlemediğini bildiği halde, hakkında soruşturma ve kovuşturma başlatılmasını ya da idari bir yaptırım uygulanmasını sağlamak için bir kimseye hukuka aykırı bir fiil isnat eden kişi, bir yıldan dört yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.

Fiilin maddî eser ve delillerini uydurarak iftirada bulunulması halinde, ceza yarı oranında artırılır.

Yüklenen fiili işlemediğinden dolayı hakkında beraat kararı veya kovuşturmaya yer olmadığına dair karar verilmiş mağdurun aleyhine olarak bu fiil nedeniyle gözaltına alma ve tutuklama dışında başka bir koruma tedbiri uygulanmışsa, yukarıdaki fıkralara göre verilecek ceza yarı oranında artırılır.

Yüklenen fiili işlemediğinden dolayı hakkında beraat kararı veya kovuşturmaya yer olmadığına dair karar verilmiş olan mağdurun bu fiil nedeniyle gözaltına alınması veya tutuklanması halinde; iftira eden, ayrıca kişiyi hürriyetinden yoksun kılma suçuna ilişkin hükümlere göre dolaylı fail olarak sorumlu tutulur.

Mağdurun ağırlaştırılmış müebbet hapis veya müebbet hapis cezasına mahkûmiyeti halinde, yirmi yıldan otuz yıla kadar hapis cezasına; hükmolunur.

Mağdurun mahkûm olduğu hapis cezasının infazına başlanmış ise, beşinci fıkraya göre verilecek ceza yarısı kadar artırılır.

İftira Suçuna maruz kalan kişi, iftiraya uğradığını ispatlayacak şekilde elinde ki delillerle Cumhuriyet Başsavcılığı’na dilekçe yazmalı, vermiş olduğu dilekçede incelenmesi için gereken tüm konuları açıkça belirtmesi gerekmektedir. İftiraya uğrayan kişi, iftira suçunu işleyen kişiye tazminat davası açma hakkına sahiptir. Tazminat tutarı, iftiraya uğrayan kişinin mağdurluğuna göre belirlenmektedir. Tazminat davası ise Asliye Hukuk Mahkemesi’ne verilecek olan dilekçeyle açılır. 

İftiraya uğrayan ve suçsuz olduğunu ispatlayan kişi, manevi tazminat açma hakkına sahiptir. Manevi tazminat talep ederken iftiradan dolayı hayatını olumsuz yönde etkileyen durumlardan, yaşadığı kederden, saygınlığının zedelenmesinden, dışlanma gibi ruhsal durumlara dikkat edilir. Manevi tazminat davasının tutarı, iftiraya uğrayan kişinin ekonomik gücü göz önünde bulundurularak hakim tarafından belirlenmektedir. İftiraya uğrayan kişini sıfatı, sosyal yaşamı ve maddi geliri tazminat tutarının belirlenmesinde etkisi büyüktür. 

TCK Madde 268- İşlediği suç nedeniyle kendisi hakkında soruşturma ve kovuşturma yapılmasını engellemek amacıyla, başkasına ait kimliği veya kimlik bilgilerini kullanan kimse, iftira suçuna ilişkin hükümlere göre cezalandırılır.

İftira suçu işleyen kişinin, mağdur hakkında soruşturma başlamadan önce iftiradan vazgeçmesi halinde, hakkında iftira suçundan dolayı verilecek olan ceza beşte dört oranında indirilecektir. Mağdur hakkında kovuşturma başlamadan önce iftiradan vazgeçilmesi halinde ise verilecek ceza dörtte üçü indirilir. 

Etkin Pişmanlık;

Mağdur hakkında hüküm verilmeden önce gerçekleşmesi halinde verilecek ceza üçte ikisi,

Mağdurun mahkûmiyetinden sonra gerçekleşmesi halinde verilecek cezanın yarısı,

Hükmolunan cezanın infazına başlanması halinde, verilecek cezanın üçte biri indirilebilmektedir.

Yetkili makamlara yalan beyanlarda bulunularak suçu işlediğini veya suça ortak olduğunu bildiren kimseye iki yıla kadar hapis cezası verilir. Bu suçun aile fertleri için, altsoy, üstsoy veya kardeşi cezadan kurtulmaları için işlenmesi halinde, verilecek olan ceza dörtte üçe indirilebileceği gibi tamamen kaldırılabilir.

İşlenmeyen bir suçu, yetkili makamlara işlenmiş gibi ihbar eden ya da işlenmeyen bir suç için delil veya emarelerini soruşturma yapılması için uyduran kimseye üç yıla kadar hapis cezası verilir.

İftira suçu ile ilgili olarak herhangi bir şikayet süresi olmamasına rağmen, savcılık suçun işlendiği andan itibaren sekiz yıl için, yani dava zamanaşımı süresi içinde soruşturma başlatılması gerekmektedir. Sekiz yıllık dava zamanaşımı süresi dolduktan sonra iftira suçu öğrenilmesi halinde söz konusu olan eylem hakkında soruşturma yapılmayacaktır. 

İftira suçu nedeniyle uygulanan yargılamalar Asliye Hukuk Mahkemesi tarafından yerine getirilmektedir. 

16. Ceza Dairesi         2016/1067 E.  ,  2016/4583 K.

Mahkemesi : Asliye Ceza Mahkemesi

Suç : İftira

Hüküm : TCK'nın 267/1, 269/1, 62/1, 50/1-a, 52/2-3-4. maddesi uyarınca mahkumiyet

Dosya incelenerek gereği düşünüldü:

1-İftira suçunun oluşabilmesi için; yetkili makamlara ihbar veya şikayette bulunarak işlemediğini bildiği halde, hakkında soruşturma ve kovuşturma başlatılmasını ya da idari bir yaptırım uygulanmasını sağlamak için bir kimseye hukuka aykırı bir fiil isnat edilmesinin gerektiği, sanığın 16.03.2011 tarihinde kolluk güçlerine telefon ederek, ... adlı kişinin işyerine bir kişinin geldiğini, zorla senet imzalatmak istediğini beyan ederek ihbarda bulunması şeklindeki somut olayda; katılan hakkında soruşturma açılması amacının bulunmaması ve şikayet konusu eylemin failinin belirli olmaması nedeniyle iftira suçunun unsurlarının oluşmadığı, ancak; işlenmediğini bildiği halde zorla senet imzalatma (yağma) suçunu yetkili makamlara işlenmiş gibi ihbar eden sanığın eyleminin TCK'nın 271. maddesinde düzenlenen "Suç uydurma" suçunu oluşturduğu gözetilmeden suç vasfında yanılgıya düşülerek yazılı şekilde hüküm kurulması,

2-Kabul ve uygulamaya göre de;

a-Seçenek yaptırım olan adli para cezalarının yerine getirilmemesi halinde 6545 sayılı Kanunla değişik 5275 sayılı Kanunun 106/3. maddesi uyarınca infaz aşamasında resen uygulama yapılabileceği nazara alınmadan hüküm fıkrasında TCK'nın 52/4. maddesi gereğince ihtarat yapılması,

b-Önceki hükmün sanık müdafii tarafından temyiz edilip Yargıtay tarafından sanık lehine bozulduğu gözetildiğinde bozma sonrası yapılan yargılama giderlerinin CMK'nın 324. ve devamı maddelerine aykırı şekilde sanığa yükseltilmesi,

Kanuna aykırı, sanık müdafiinin temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde görülmüş olduğundan, hükmün bu sebeplerden dolayı BOZULMASINA, 01.07.2016 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.

Sizin de yukarıda belirttiğimiz türde iftira kapsamına giren bir hususta yaşadığınız bir ihtilaf veya destek almak istediğiniz bir husus varsa, bize iletişim kısmında bulunan numaralarımızdan veya Whatsapp iletişim hattımızdan ulaşarak danışmanlık hizmeti alabilir veya avukatlarımızla yüz yüze görüşmek için randevu oluşturabilirsiniz.

1.İftira Suçunun Cezası Nedir?

İftira suçunu işleyen fail bir yıldan dört yıla kadar hapis cezası ile ceza alır. 

2.İftira Suçunun Unsuru Nedir?

Kişinin kimliğini ya da kimlik bilgilerini kullanarak adına haksız eylemlerin yapılmış olması, yapmış olmadığı hukuka aykırı olan bir eylemi yapmış gibi şikayet edilmesidir.

3.İftira Suçu İçin Tazminat Davası Açılabilir mi?

İftiraya uğrayan taraf, iftira suçunu işleyen tarafa tazminat davası açma hakkına sahiptir.

4.İftira Suçu İçin Manevi Tazminat Davası Açılabilir mi?

İftiraya uğrayan kişi mahkemede suçsuz olduğunu ispat etmesi halinde manevi tazminat açma hakkına sahiptir.

5.İftira Suçunu İşleyen Birisi Devlet Memuru Olabilir mi?

İftira suçu katalog suçlarından birisi olmadığı için kişinin memur olma hakkı vardır. 

6.İftira Suçunun Zamanaşımı Süresi Nedir?

İftira suçunun dava zamanaşımı süresi 8 yıldır. 

7.İftira Suçunda Görevli ve Yetkili Mahkeme Neresidir?

İftira suçunda görevli mahkeme Asliye Ceza Mahkemesidir. 

8. İftira Suçunun Cezası Adli Para Cezasına Çevrilebilir mi?

İftira suçundan dolayı verilen hapis cezası adli para cezasına çevrilmesi mümkündür. 

9.İftira Suçu Davaları Ne Kadar Sürede Sonuçlanır?

Ortalama 1 sene içinde dava karara çıkmış olacaktır. 

10. İftira Suçunda Etkin Pişmanlık İndirimi Mümkün mü?

Türk Ceza Kanunu 269. Maddesinde belirtildiği etkin pişmanlık indirimi mümkündür.