İddianame Nedir?

Ofisimiz, iddianame alanında karşılaşılabilecek tüm sorunlarla ilgili danışmanlık, iş ve dava takibi süreçlerinde hizmet vermektedir. 

İddianame ile ilgili düzenlemeler, 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanununda düzenlenmiştir.

Soruşturma sonucunda elde edilen delillerin suç işlendiğine kanaat veren Cumhuriyet savcılığının şüpheli olan kişi hakkında ceza davası açmak için düzenlemiş olduğu belgedir. Savcılığın düzenlemiş olduğu iddianame kanuni tüm şartlara uyması halinde, mahkeme tarafından iddianamenin kabulü kararı verilir. İddianame mahkeme tarafından kabul edilmesiyle birlikte soruşturma aşaması biter ve kavuşturma aşaması başlar. Mahkeme iddianameyi kabul ettikten sonra tensip zaptı düzenlenmesiyle duruşma hazırlığı işlemlerini yapar.

Cumhuriyet savcısı, ihbar, şikayet veya herhangi bir suretle bir suçun işlendiği izlenimi veren bir durumu öğrendiği andan itibaren soruşturma başlatmak zorundadır. Savcılık yapmış olduğu soruşturma neticesinde kamu davasının açılmasına gerek olmadığı kanaatine varması halinde ise kavuşturmaya yer olmadığı kararı verir. 
Şüpheli olan kişi hakkında iddianame düzenlenmesi için soruşturma sürecinde toplanan delillere göre suçun işlendiğine dair yeteri karar delilin olması gerekmektedir. 
Soruşturmanın sonuçlanmasının ardından elde edilen delillerin değerlendirilmesiyle kamu davası açmayı gerektirir nitelikte yeterli şüphe olup olmadığını Cumhuriyet savcısı belirleyecektir.
İddianamenin düzenlenmesine sebep olan yeterli şüphe, şüphelinin ceza yargılamasıyla mahkum olma ihtimalinin beraat etme ihtimalinden daha yüksek olmasıdır. 

Ceza yargılamasına muhatap olan kişinin en çok merak ettiği sorulardan birisidir. Ancak ne yazık ki bu soruya net bir cevap verilme şansı yoktur. Çünkü suçun tipi, olayın yaşanış şekli, savcılığın yoğunluğu, delillerin toplanması, fail ve mağdurlara ulaşılması, adli takvim gibi unsurlar zaman aldığından dolayı sürecin azalmasına veya artması konusunda etkisi vardır. Olayın yaşandığı hafta iddianame hazırlanacağı gibi olayın yaşandıktan bir sonrada iddianame hazırlandığı görülmektedir. Ancak belirtmek gerekir ki normal şartlar altında iddianamenin hazırlanması 2-3 ayı geçmemektedir.

Ceza Muhakemesi Kanunu 170. Maddesinde düzenlenen iddianamede bulunması gerekenlere yer vermiştir. Bu göre iddianamede şu hususlar mevcuttur. 

1. Şüphelinin kimliği,
2. Müdafii ( avukatı),
3. Maktul, mağdur veya suçtan zarar gören kişilerin kimliği,
4. Mağdurun veya suçtan zarar görenin vekili veya kanunî temsilcisi,
5. Açıklanmasında sakınca bulunmaması halinde ihbarda bulunan kişinin kimliği,
6. Şikâyette bulunan kişinin kimliği,
7. Şikâyetin yapıldığı tarih,
8. Yüklenen suç ve uygulanması gereken kanun maddeleri,
9. Yüklenen suçun işlendiği yer, tarih ve zaman dilimi,
10. Suçun delilleri,
11. Şüphelinin tutuklu olup olmadığı; tutuklanmış ise, gözaltına alma ve tutuklama tarihleri ile bunların süreleri.

Bu saymış olduğumuz maddeler iddianamede kesin olarak bulunması gerekmektedir. 

Şüpheli hakkında iddianame düzenlenebilmesi için soruşturma aşamasında toplanmış olan delillere göre suçun işlendiğine dair yeteri kadar şüphenin bulunması gerekmektedir. Suçun işlendiği izlenimi veren başlangıç şüphesi yeterli suç şüphesine dönüşmüş olması gerekir. Bu durumun dışında iddianamenin düzenlenebilmesi için, fiilin belli olması, failin belli olması ve dava şartlarının gerçekleşmiş olması gerekmektedir. 

İddianame, görevli ve yetkili mahkemeye hitaben düzenlenmektedir. Bu durumda görevli ve yetkili mahkeme suçun büyüklüğüne göre belirlenecektir. 

İddianameye itiraz etmek mümkün değildir. Ancak iddianamenin iadesine savcının itiraz etme yetkisi vardır. Bunu haricinde şüpheli olan kişi, müdafi gibi kişiler iddianameye itiraz etme yetkisine sahip değildirler. 

İddianamenin İadesi Ceza Muhakeme Kanunu 174. Maddesinde belirtilmiştir. Buna göre iddianamenin mahkemece Cumhuriyet Başsavcılığına iadesi kararı verebileceği durumlar şu şekildedir. 

1. Mahkeme tarafından, iddianamenin ve soruşturma evrakının verildiği tarihten itibaren on beş gün içinde soruşturma evresine ilişkin bütün belgeler incelendikten sonra, eksik veya hatalı noktalar belirtilmek suretiyle
2. 170. maddeye aykırı olarak düzenlenen
3. Suçun sübûtuna doğrudan etki edecek mevcut bir delil toplanmadan düzenlenen,
4. Ön ödemeye veya uzlaştırmaya ya da seri muhakeme usulüne tâbi olduğu soruşturma dosyasından açıkça anlaşılan işlerde ön ödeme veya uzlaştırma ya da seri muhakeme usulü uygulanmaksızın düzenlenen,
5. Soruşturma veya kovuşturma yapılması izne veya talebe bağlı olan suçlarda izin alınmaksızın veya talep olmaksızın düzenlenen iddianamenin Cumhuriyet Başsavcılığına iadesine karar verilir.

İddianamenin iade edilemeyeceği durumlar şu şekilde sıralayabiliriz;

1. Suçun hukukî nitelendirilmesi sebebiyle iddianame iade edilemez. Bu gibi durumlarda sanığa ek savunma hakkı verilmektedir. 
2. İddianamenin sunulmasından sonra 15 gün içinde iade edilmeyen iddianame bir daha iade edilmesi mümkün değildir. 
3. Suçun niteliği değişmesiyle görevsizlik (asliye ceza-ağır ceza) sorunu çıksa dahi iddianame geri iade edilmez. 
4. Yargıtay uygulamalarında mahkemenin yetersizlikten ötürü iddianameyi iade edemeyeceği kararları yer alır. Görev ve yetkiye ilişkin iddianamenin iadesi haricinde mahkeme sonradan kendisi karar verebilmektedir. 

İddianamenin iadesi kararına Cumhuriyet Savcısı’nın itiraz edebileceği bir düzenleneme olmasına rağmen, iddianamenin kabulü kararına karşı öngörülmüş herhangi bir kanun maddesi yoktur. Bu nedenle iddianamenin kabulü kararı kesin bir karardır. Ancak belirtmek gerekir ki sanık veya avukatı da iddianame mahkemeye verildikten sonra bir dilekçeyle iddianamenin iadesi talep edilebilir.
Sizin de yukarıda belirttiğimiz türde iddianame kapsamına giren bir hususta yaşadığınız bir ihtilaf veya destek almak istediğiniz bir husus varsa, bize iletişim kısmında bulunan numaralarımızdan veya Whatsapp iletişim hattımızdan ulaşarak danışmanlık hizmeti alabilir veya avukatlarımızla yüz yüze görüşmek için randevu oluşturabilirsiniz.

1.İddianame Kim Tarafından Hazırlanır?

Cumhuriyet Savcılığı tarafından, şüpheli hakkında ceza davasının açılması için hazırlamış olduğu rapora denilmektedir.

2.Şüpheli Hakkında İddianame Hazırlanabilmesi İçin Gereken Şartlar Nelerdir?

İddianame hazırlanabilmesi için fiilin ve failin belli olması gerekir ayrıca dava şartlarının da gerçekleşmiş olma şartı aranmaktadır. 

3.İddianamenin Hazırlanması İçin Gerekli Şartların Olmaması Halinde Ne Olur?

Böyle bir durumda savcılık kovuşturmaya yer olmadığı kararını verecektir. Diğer bir adıyla takipsizlik kararı da denilebilmektedir. 

4.İddianame Kime Düzenlenir?

İddianame, görevli ve yetkili makama hitaben hazırlanmaktadır. 

5.İddianame Hazırlanabilmesi İçin Şüphelinin Savunmasının Alınması Gerekir mi?

Bu konuyla ilgili herhangi bir kesin hüküm bulunmamaktadır. Yargıtay tarafından kabul edilmesi yeterlidir. 

6.iddianame Ne Kadar Sürede Hazırlanır?

Delillere ve faillere ulaşma konusunda herhangi bir aksaklık yaşanmaması halinde ortalama 2-3 ay içerisinde hazırlanmaktadır. 

7.İddianameye İtiraz Edilebilir mi?

İddianameye itiraz etmek mümkün değildir. Ancak iddianamenin iadesine savcılık itiraz edebilir. 

8.Hazırlanmış Olan İddianameyi Mahkeme Kabul Etmek Zorunda mı?

Hazırlanan iddianameyi mahkeme kabul edebileceği gibi iadede edebilir. 

9.Mahkeme İddianameyi Kaç Günde İade Edebilir?

İddianamenin iadesini mahkeme 15 gün içinde gerçekleştirmesi gerekmektedir. 

10.İddianamenin İade Kararına İade Edilebilir mi?

Cumhuriyet savcısı tarafından itiraz etmek mümkündür.