Dolandırıcılık ve Nitelikli Dolandırıcılık

Ofisimiz, dolandırıcılık ve nitelikli dolandırıcılık alanında karşılaşılabilecek tüm sorunlarla ilgili danışmanlık, iş ve dava takibi süreçlerinde hizmet vermektedir. 

Dolandırıcılık ve Nitelikli dolandırıcılık ile ilgili düzenlemeler, 5237 Sayılı Türk Ceza Kanunundan düzenlenmiştir.

Dolandırıcılık suçu Türk Ceza Kanunu’nun 157. Maddesinde şu şekilde ifade edilmektedir:

“Hileli davranışlarla bir kimseyi aldatıp, onun veya başkasının zararına olarak, kendisine veya başkasına bir yarar sağlayan kişiye bir yıldan beş yıla kadar hapis ve beşbin güne kadar adlî para cezası verilir.”

Dolandırıcılık suçu, failin hileli davranışlar sergileyerek bir kimseyi aldatması, yanıltmasıyla mağdur olan kişinin veya bir başkasının zararına olarak kendisine veya bir başkasına yarar sağlamasıyla oluşmaktadır. Nitelikli dolandırıcılık suçu ise suçun belli dini, mesleki, teknolojik araçlar veya kamu kurumlarının araç olarak kullanılmasıyla işlenen suç türüdür. 

Dolandırıcılık suçunun gerçekleşmesi için haksız kazanç veya çıkar olması gerekmektedir. Ayrıca korunan birden fazla hukuki değer bulunsa da öne çıkan kişinin malvarlığı hususudur. Nitekim söz konusu olan suç, Türk Ceza Kanunu’nun Malvarlığına Karşı Suçlar başlığı altında düzenlemeler yapılmıştır.

Suçun konusu: Dolandırıcılık suçunun konusu, malvarlığına ilişkin yapılan bir harekettir. Söz konusu malvarlığı taşınır veya taşınmaz bir mal olabileceği gibi bir alacak söz konusu da olabilmektedir.

Fail-Mağdur: Dolandırıcılık suçu kapsamında mağdur ve fail ile ilgili özel bir düzenlemeye yer verilmemiştir. Bu sebepten dolayı dolandırıcılık suçunun faili ve mağduru herkes olabilmektedir. 

Eylem: Dolandırıcılık suçunun gerçekleşmesi için yapılan eylemin hileli davranışlar suretiyle bir kişinin aldatılması ve mağdurun veya bir başkasının zararına olarak fail olan kişinin kendisine veya bir başkasına fayda sağlamış olması gerekmektedir.

Dolandırıcılık suçu, savcılık suçun işlendiğini öğrendiği andan itibaren kendiliğinden soruşturma yapabilir ve suçun işlendiğinden emin olduktan sonra kamu davası açmak zorundadır. Dolandırıcılık suçu için kanunumuzda herhangi bir şikayet süresi belirtmemiştir. Ancak suçun en basit haliyle dava zamanaşımı süresi 8 yıl olduğundan dolayı en geç 8 yıl içinde durumu savcılığa bildirilmesi gerekmektedir. 

Hileli davranış sonucunda bir zarar oluşması gerekmektedir. Zarar mağdura olabileceği gibi mağdur tarafından bir başkası da olabilmektedir. Belirtmek gerekir ki meydana gelen zararın malvarlığı üzerinden oluşması ekonomik değeri olan herhangi bir şey üzerinde oluşması zorunludur. 

Dolandırıcılık suçu ile meydana gelen zarar sonradan giderilmesi halinde bile suçun oluşmadığında bahsedilemez. Bu durum Türk Ceza Kanunu 168. Maddesinde açıkça belirtilmiştir.

1. Hırsızlık, mala zarar verme, güveni kötüye kullanma, dolandırıcılık, hileli iflâs, taksirli iflâs suçları tamamlandıktan sonra ve fakat bu nedenle hakkında kovuşturma başlamadan önce, failin, azmettirenin veya yardım edenin bizzat pişmanlık göstererek mağdurun uğradığı zararı aynen geri verme veya tazmin suretiyle tamamen gidermesi halinde, verilecek cezanın üçte ikisine kadarı indirilir.
2. Etkin pişmanlığın kovuşturma başladıktan sonra ve fakat hüküm verilmezden önce gösterilmesi halinde, verilecek cezanın yarısına kadarı indirilir.  
3. Yağma suçundan dolayı etkin pişmanlık gösteren kişiye verilecek cezanın, birinci fıkraya giren hallerde yarısına, ikinci fıkraya giren hallerde üçte birine kadarı indirilir.
4. Kısmen geri verme veya tazmin halinde etkin pişmanlık hükümlerinin uygulanabilmesi için, ayrıca mağdurun rızası aranır.
5. Karşılıksız yararlanma suçunda, fail, azmettiren veya yardım edenin pişmanlık göstererek mağdurun, kamunun veya özel hukuk tüzel kişisinin uğradığı zararı, soruşturma tamamlanmadan önce tamamen tazmin etmesi halinde kamu davası açılmaz; zararın hüküm verilinceye kadar tamamen tazmin edilmesi halinde ise, verilecek ceza üçte birine kadar indirilir. Ancak kişi, bu fıkra hükmünden iki defadan fazla yararlanamaz.

Nitelikli dolandırıcılık suçu, Türk Ceza Kanunu 158. Maddesinde düzenlenmiştir. Nitelikli dolandırıcılık suçu, dolandırıcılık teşkil eden fiilin şunlardan dolayı işlenmesi halinde söz konusu olabilmektedir. 

1. Dinî inanç ve duyguların istismar edilmesi suretiyle,
2. Kişinin içinde bulunduğu tehlikeli durum veya zor şartlardan yararlanmak suretiyle,
3. Kişinin algılama yeteneğinin zayıflığından yararlanmak suretiyle,
4. Kamu kurum ve kuruluşlarının, kamu meslek kuruluşlarının, siyasi parti, vakıf veya dernek tüzel kişiliklerinin araç olarak kullanılması suretiyle,
5. Kamu kurum ve kuruluşlarının zararına olarak,
6. Bilişim sistemlerinin, banka veya kredi kurumlarının araç olarak kullanılması suretiyle,
7. Basın ve yayın araçlarının sağladığı kolaylıktan yararlanmak suretiyle,
8. Tacir veya şirket yöneticisi olan ya da şirket adına hareket eden kişilerin ticari faaliyetleri sırasında; kooperatif yöneticilerinin kooperatifin faaliyeti kapsamında,
9. Serbest meslek sahibi kişiler tarafından, mesleklerinden dolayı kendilerine duyulan güvenin kötüye kullanılması suretiyle,
10. Banka veya diğer kredi kurumlarınca tahsis edilmemesi gereken bir kredinin açılmasını sağlamak maksadıyla,
11. Sigorta bedelini almak maksadıyla,
12. Kişinin, kendisini kamu görevlisi veya banka, sigorta ya da kredi kurumlarının çalışanı olarak tanıtması veya bu kurum ve kuruluşlarla ilişkili olduğunu söylemesi suretiyle,

İşlenmesi halinde, üç yıldan on yıla kadar hapis ve beşbin güne kadar adlî para cezasına hükmolunur.

Kamu görevlileriyle ilişkisinin olduğundan, onlar nezdinde hatırı sayıldığından bahisle ve belli bir işin gördürüleceği vaadiyle aldatarak, başkasından menfaat temin eden kişi, yukarıdaki fıkra hükmüne göre cezalandırılır.

Türk Ceza Kanunu 159. Maddesinde düzenlenmiş olup hukuki bir alacağın tahsili yönünde gerçekleştirilmesi hali cezayı hafifleten bir neden olarak kabul edilmiştir. Böyle bir durumun söz konusunda suçun soruşturulması ve kovuşturulması tamamen şikayete bağlıdır.

Daha az cezayı gerektiren hal Madde 159-Dolandırıcılığın, bir hukuki ilişkiye dayanan alacağı tahsil amacıyla işlenmesi halinde, şikayet üzerine, altı aydan bir yıla kadar hapis veya adlî para cezasına hükmolunur.

Şahsi cezasızlık sebepleri, 167. Maddesinde düzenlenmiş olup belirtilmiş durumların varlığı halinde verilecek olan ceza yarı yarıya indirilecektir. Bu haller;

Dolandırıcılık Suçunda Şahsi Cezasızlık Sebepleri Nelerdir?

Türk Ceza Kanunu 167. Maddesinde-

1. Haklarında ayrılık kararı verilmemiş eşlerden birinin,
2. Üstsoy veya altsoyunun veya bu derecede kayın hısımlarından birinin veya evlat edinen veya evlatlığın,
3. Aynı konutta beraber yaşayan kardeşlerden birinin,

Zararına olarak işlenmesi halinde, ilgili akraba hakkında cezaya hükmolunmaz.

Sizin de yukarıda belirttiğimiz türde dolandırıcılık ve nitelikli dolandırıcılık kapsamına giren bir hususta yaşadığınız bir ihtilaf veya destek almak istediğiniz bir husus varsa, bize iletişim kısmında bulunan numaralarımızdan veya Whatsapp hattımızdan ulaşarak danışmanlık hizmeti alabilir veya avukatlarımızla yüz yüze görüşmek için randevu oluşturabilirsiniz.

1.Nitelikli Dolandırıcılığın Cezası Adli Para Cezasına Çevirebilir Mi?

Para cezasına çevrilebilmesi için alt sınır 1 yıl hapis cezasıdır. Nitelikli dolandırıcılık suçundan verilecek olan ceza adli para cezasına çevrilemez.

2.Dolandırıcılık Suçunda Görevli Mahkeme Neresidir?

Dolandırıcılık suçunda görevli mahkeme asliye ceza mahkemesidir. 

3.Nitelikli Dolandırıcılık Suçunda Görevli Mahkeme Neresidir?

Nitelikli hallerde görevli mahkeme ağır ceza mahkemesidir. 

4.Dolandırıcılık Suçunun Cezası Ne Kadardır?

Öngörülen ceza süresi bir yıldan beş yıla kadar hapis cezası ve beş bin güne kadar adli para cezasıdır. 

5.Nitelikli Dolandırıcılık Suçunun Cezası Ne Kadardır?

Üç yıldan on yıla kadar hapis cezasıdır ve beş bin güne kadar adli para cezasıdır. 

6. Hangi Hallerde Dolandırıcılık Suçu Gerçekleşmiş Olur?

Suçu işleyen failin hileli davranışlarda bulunarak bir kimseyi kandırması, aldatması, mağdurun veya bir başkasının zarar görmesiyle kendisinin veya bir başkasının yararını sağlamakla oluşur.

7. Hangi Hallerde Nitelikli Dolandırıcılık Suçu Gerçekleşmiş Olur?

Suçun belli dini, sosyal, teknolojik araçlar, mesleki ve kamu kurumlarını kullanarak işlenmesiyle oluşur.

8. Dolandırıcılık Suçu Nereye Şikayet Edilir?

Bulunduğunuz yerdeki Cumhuriyet Başsavcılığı’na, polis karakoluna veya jandarmaya şikayette bulunabilirsiniz.