Ülkemizin birçok bölgesinde fay hatları bulunmakta ve Türkiye deprem riski en yüksek ülkeler arasında yer almaktadır. Nitekim, son dönemde ülkemizde yaşanan büyük depremler bunun acı bir göstergesi olmuştur. 

Deprem sonrasında hayatta kalabilenler bir taraftan yakınlarını kaybetmiş olmanın derin üzüntüsü içindeyken bir taraftan da maddi varlıklarının elden gitmiş olmasını dert edinmektedir. Bu durumda akıllara ilk olarak konut sigortaları, kasko ve eşya sigortaları gelmektedir. Deprem mağduru olanlar maddi zararlarını bu yollarla bir nebze de olsa karşılamaya çalışmaktadır. 

Biz de bu makalemizde deprem sigortası ve uygulanması süreçleri hakkında özet bilgi vereceğiz. Bu vesileyle 06/02/2023 tarihli 10 ilimizi etkileyen büyük depremde hayatını kaybedenlere Allah’tan rahmet ve geride kalanlarına sabırlar diliyoruz. 

Doğal Afet Sigortaları Kurumu kısa DASK, zorunlu deprem sigortası faaliyetlerinden sorumlu kamu kuruluşudur. Zorunlu Deprem Sigortası deprem ve depremden kaynaklı tüm afet risklerine karşı maddi güvence sağlamaktadır. Bu sigorta, deprem sebebiyle yıkılan bina, temelleri, duvarları, asansörler gibi ortak alanlarda oluşacak hasarları da karşılayabilmektedir.

Deprem Sigortasında poliçe sahibi, Alo 125 DASK Çağrı Merkezi’ni arayarak veya Bölge Müdürlüklerine giderek ya da DASK Resmi Web Adresinden ve E-devlet sisteminden hasara ihbarında bulunabilir. Hasar ihbarı için,  TC Kimlik numarası veya poliçe numarası, hasar gören konutun adresi ve sigortalının telefon numarası bilgileri yeterlidir. Her ne kadar hasarın öğrenilmesi tarihinden itibaren 15 günlük süre öngörülmüş ise de bu sürenin başlangıç tarihi kesin olarak tespit edilemeyeceğinden sigortalı lehine değerlendirme yapılabilmektedir. 

Hasar bildiriminin akabinde, hasar incelemesi ve rapor alınması için kurum tarafından uzman görevlendirilir.  Raporda hasarlı binanın önceki haline getirilmesi için gerekli olan miktar belirlenir. Yaklaşık olarak 1 ay içinde ödeme yapılır. 

Deprem sonrasında hasar göre binanın değerine göre belirli bir limit dahilinde tazminat ödemesi yapılmaktadır. Tazminat hesaplamasında uygulanan formüle göre belirlenen tazminat miktarının üst sınırı 2023 yılı için 640.000-TL (640 Bin Türk Lirası) olmuştur. Bu miktar, konutunuzdaki hasarın tamamını karşılamaya yetmiyorsa, yetmeyen miktar ancak ek poliçe yaptırılmış ise talep edilebilmektedir.

Tazminat ödemesi eksik yapılırsa ne yapılmalıdır?

Hasarın gerçekleştiği anda, sigorta bedeli sigortalananın değerinden düşükse sigortalıya ödenecek olan tazminat miktarı düşürülür. 

Rizikonun (hasarın) gerçekleştiği anda, sigorta bedelinin sigorta değerinden düşük olduğu belirlenirse, bunun sonucu olarak sigortacının ödeme yapacağı tazminatın düşürülmesidir. Oluşan zararda, riziko anındaki sigorta değerinin sigorta bedeline olan oranına göre indirim yapılır. Bir örnek üstünden açıklayacak olursak; depremin gerçekleştiği gün evinizin değeri 1.000.000,00-TL, DASK poliçenizde ise sigortacının sorumlu tutulacağı en yüksek tutar 500.000,00-TL ise ve riziko sebebiyle 250.000,00-TL tutarında bir zarara uğramışsanız, sigortacınız bu zararın tamamını değil, yalnızca yarısını yani 125.000,00-TL’yi ödeyecektir.

Ancak konutunuzun tamamen zayii olması halinde eksik sigorta hükümlerinin uygulanmaması gerektiği hakkında Yargıtay 17.Hukuk Dairesi E. 2018/ 767 , K.2020 / 2417 sayılı kararı özetle;

“…davalı tarafından sigortalanan davacı konutunun tam zayi olması nedeniyle eksik sigorta hükümlerinin uygulanamayacağı…” şeklindedir.

Özetle, DASK tarafından hak sahiplerine ödenmesi gereken tutarın altında bir ödeme yapılması durumunda, hak sahipleri tarafından adli yargı mercileri nezdinde tazminat davası açma hakkı bulunmaktadır.

Konut Sigortası ve DASK farklı türde sigortalardır. Dask, zorunlu iken; konut sigortası isteğe bağlıdır. DASK sigortasının iptal edilmesi mümkün değildir. DASK, deprem sebebiyle oluşan zararları karşılamak amacına matuf bir sigorta türü iken; konut sigortası ise poliçe düzenlenirken sigortalının isteğine bağlı olarak muhtelif birçok riziko türünün eklenebileceği bir sigorta türüdür. Konut sigortası; hırsızlık, yangın, sel gibi diğer doğal afetlerden kaynaklı zararları da karşılama amacına yöneliktir. 

DASK sigortası evde bulunan eşyalara gelen zararları kapsamaz. Konut sigortaları ise poliçede ek teminatlar yer alıyorsa evdeki eşyaları da kapsayabilmektedir.

DASK sigortalarının primi sabit iken; konut sigortası primleri sigortalının tercihine göre değişebilmektedir.  

DASK tazminatı talebinde bulunurken süreci bir avukat ile beraber yürütmeniz faydalı olabilecektir. Zira poliçedeki DASK tazminat limitleri ile mevzuat gereği uygulanması gereken üst limit arasında fark olabilmekte ve bunları sigorta şirketleri yargı organları tarafından zorlanmadıkça ödemeye yanaşmamaktadır. Bu durumda alınabilecek tazminat miktarı da düşük olabilmektedir. Eksik ödenen DASK tazminatı miktarı için dava yoluna gidilerek bu miktarlar talep edilebilir ve dava masraflarını da sigorta şirketi tarafından karşılanmasını isteyebilirsiniz. 

Sizin de yukarıda belirttiğimiz türde DASK tazminatı, konut sigortası tazminatı, DASK eksik bedel davası, DASK eksik bedel iadesi için tazminat davası kapsamına giren hususlarda yaşadığınız bir ihtilaf veya destek almak istediğiniz bir nokta varsa, bize iletişim kısmında bulunan numaralarımızdan veya Whatsapp iletişim hattımızdan ulaşarak danışmanlık hizmeti alabilir veya avukatlarımızla yüz yüze görüşmek için randevu oluşturabilirsiniz.