Çek İptal Davası

Ofisimiz, çek iptal davası alanında karşılaşılabilecek tüm sorunlarla ilgili danışmanlık, iş ve dava takibi süreçlerinde hizmet vermektedir.

Çek iptal davası ile ilgili düzenlemeler, Türk Ticaret Kanununa göre düzenlenmiştir.

Çek iptal davası, çekin kaybolması, çekin yanması vb. şeklinde çekin zayi olma durumunda çeke sahip olan kişi, çeke ulaşamaması halinde Türk Ticaret Kanununda düzenlenen ve bu haller için getirilen imkanlardan biridir. Türk Ticaret Kanunu madde 651”kıymetli evrak zayi olduğu taktirde mahkemece iptaline karara verilebilir.” Hükmü verilmiştir. Bu durumda kaybolan çekin iptali için çekini kaybeden kişi çek iptal davasını açması gerekmektedir.

Çek iptal davasına yönelik hususlar Türk Ticaret Kanunun 757 ve 765. Maddeleri arasında düzenlenmiştir. Çek iptali davası açarken öncelikle çekin kaybolması durumunda, kaybeden taraf çekin iptali davası açarak mahkemeye başvurmalıdır. Çekin ibraz edilmesi ve ödenmemesine yönelik bankaya yazı yazılmasını ihtiyati tedbir talep etmelidir. Mahkeme çek ibraz edilmesi ve ödenmemesine yönelik ödeme yasağı koyacak ve bankaya ihtiyati tedbir yazısını gönderecektir.

Çekin kim tarafından elde tutulduğu mahkeme biliyorsa, çeki elinde bulunduran kişiye yönelik iade davası açması için çeki kaybeden tarafa süre vermektedir. Mahkeme çeki kaybeden çek sahibinin sunduğu açıklamaları inandırıcı bulması halinde verilecek kararda, çeki ele geçirene, çeki geri getirmesi için süre vermektedir. Çeki geri getirmemesi durumunda çekin iptaline karar vermektedir. Çeki elinde bulunduran kişi, çeki mahkemeye getirmesi halinde mahkeme, çek iptal davasını açan tarafa çeki getiren kişiye iade davası açması için süre vermektedir. Süre içinde dava açılmaz ise çekteki ödeme yasağı kalkar ve çeki mahkemeye sunan kişiye iade edilmektedir.

Çek iptal davasında yetkili mahkeme Türk Ticaret Kanunu 757. maddesi gereği ödeme yeri yada hamilin yerleşim yerindeki mahkeme çek iptal davalarına bakmaya yetkilidir. Çek iptal davalarına bakan görevli mahkeme ise Asliye Ticaret Mahkemeleridir. Başka bir mahkemede açılması durumunda görevsizlik ile sonuçlanacaktır.

Çek iptal davası açılabilmesi için çekin zıyaa uğraması gerekmektedir. Çekin kaybolması, çalınması, yırtılması, ıslanması veya yanması gibi durumlarda çekin zayi olduğu kabul edilmektedir. Çekin zıyaa uğradığının kabul edilmesi için elden çıkması ya da kaybolması şart değildir. Çekin ıslanarak yazılarının okunmaması durumunda, çek elinizde ancak yazıları okunmadığı için zayi olduğu kabul edilmektedir.

Çek kaybeden kişi çok vakit kaybetmeden kaybolan çeki için, çek iptal davası açması gerekmektedir. Aksi bir durumda sorumlulukları veya hak kaybı olacaktır. Bu konuda çek kaybeden kişinin avukata başvurarak çek iptal davası açması daha sağlıklı olacaktır.

Çekin, çek sahibi rızası dışında elden çıkması durumunda, çeki bulan ya da çalan kişiler tarafından bankaya giderek kendilerine ödeme yapılmasını talep edebilirler. Bu durum gerçekleşmemesi için çek sahibi mahkemeye başvurarak ilgili bankanın ödeme yapmamasını yasaklatabilmektedir. Bu karara ödeme yasağı denilmektedir. Çekin yok olması durumunda ödeme yasağı getirilmesi mümkün değildir. Ödeme yasağının getirilmesi için çek sahibinin ödeme yeri veya yerleşim yerindeki Asliye Ticaret Mahkemesine talep etmesi gerekmektedir.

Çekin zayi olması halinde yetkili kişi, Asliye Ticaret Mahkemesinde çek iptal davası açması gerekmektedir. Davayı açan kişi, çekin zayi olduğunu inandırması ve deliller sunması gerekmektedir. Davayı çeki düzenleyen kişi yani keşidecinin açması mümkün değildir. Bu durum hakkında örnek bir Yargıtay kararı şu şekildedir;

Yargıtay 11. Hukuk Dairesi’nin 28.02.2019 tarihli ve 2017/5203 E., 2019/1679 K. Sayılı Kararı

“Mahkemece tüm dosya kapsamına göre, zayi nedeniyle çek iptal davasının, işin niteliği ve meydana getireceği hukuki sonuçları itibariyle bu tür davayı açma yetkisinin hamile ait olduğu, keşidecinin bu yasal hükümlere dayanarak çek iptal davası açma hakkının bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir. …davacı vekilinin bütün temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun bulunan hükmün onanmasına oybirliğiyle karar verilmiştir. ”Çek iptal davasını sadece yetkili hamil açabilmektedir. Bu kişinin çekin alacaklısı olması gerekmemektedir. Boş yani doldurulmamış çek yapraklarının çalınması veya kaybolması durumunda çek defteri sahibinin iptal davası açamamaktadır.

Mahkeme çekin iptaline karar verilmesi durumunda çekin zayi olduğu ispatlanmış olmaktadır. İptal davası açan kişi çekteki hakkı senetsiz ileri sürebilmektedir. Masrafları karşılamak koşuluyla yeni bir çek düzenlenmesini talep edebilmektedir. Önemli olan kısım senetsiz ileri sürebilmek ve yeni bir çek düzenlenmesini talep edebilmek için mahkemeden karar alınması gerekmektedir. Çekin iptal edilmesi bu hakları kullanabileceği anlamına gelmemektedir.

Sonuç olarak çeki zıyaa olması durumunda hızlı davranılması ve hak kayıplarının önüne geçilmesi sağlanmalıdır.

Sizin de yukarıda belirttiğimiz türde çek iptal davası kapsamına giren bir hususta yaşadığınız bir ihtilaf veya destek almak istediğiniz bir husus varsa, bize iletişim kısmında bulunan numaralarımızdan veya Whatsapp hattımızdan ulaşarak danışmanlık hizmeti alabilir veya avukatlarımızla yüz yüze görüşmek için randevu oluşturabilirsiniz.